تخلیه ی خشم یا کنترل آن ؟

  

امروزه برخی معتقدند باید خشم را با خشونت ابراز کرد*  تا به سلامت و آرامش روحی رسید. اگرچه اعتقاد کاملا باطلی است اما به سرعت در حال ترویج و تبلیغ است و البته مثل بسیاری از اعتقادات باطل از سوی اربابان جهان غرب و با هدف سودیابی اقتصادی یا سیاسی تغذیه می شود .در جهان غرب با کمک ترویج همین شعار است که اعمال وحشیانه و البته پر طرفدار و پر تماشاچی مثل کشتی کج توجیه و تبلیغ می شود و از آن سودهای زیادی به سوی جیب های بزرگ سرازیر می شود . اگر می بینید مردم غربی حتی در مقابل کشتی کج بچه های بی گناه مدرسه ها هم ساکت می مانند برای این است که قبلا زمینه سازی های لازم را برای پذیرش افکار عمومی آماده کرده اند.

همیشه ابتدا با کمک شعارهای تبلیغاتی زمینه ی لازم را آماده می کنند وقتی آمادگی روانی ایجاد شد هرکار ناشایستی را به راحتی مرتکب می شوند. بنابراین اگر شما هم با توصیه تخلیه ی خشم آن هم با مدلهای غربی اش مواجه شدید بدانید که اولا چه اغراضی پشت این شعار ها نهفته است ثانیا توجه داشته باشید که تاکنون هچ دلیل علمی قابل قبولی بر صحت این مدعا ارائه نشده است. بلکه آنچه به وضوح درک می شود این است که این قبیل خشونتها منجر به فرسودگی اعصاب افراد می شود نه تخلیه ی خشم ها و ناراحتی های انباشته.

مسلما کسی که در نهایت بی رحمی می زند و مورد زدن واقع می شود بیش از هر زمان دیگری از احساسات خشم آلود لبریز می شود و تا مدتها تحت تاثیر آن پریشانیهای روحی را تجربه می کند. لذا اگر  ابراز خشم ،منجر به تخلیه ی روانی و تصفیه ی اعصاب می شد،باید کسانی که زیاد دعوا می کنند از روحیه بهتری برخوردار باشند حال اینکه معمولا این افراد ،بیمار عصبی محسوب می شوند.

اما درست در مقابل این نظریه ،نظر اسلام قرار دارد که همواره توصیه به فرو خوردن خشم و کنترل خوشتن در هنگام خشم می نماید که تاثیر مثبت آن در سلامت روحی روانی افراد ،از لحاظ علمی هم مویدات بسیاری دارد .

دین ما فرو خوردن خشم را یک فضیلت با ارزش و یک صفت شایسته می داند و مسلمانان را در جهت کسب این فضیلت ترغیب می کند و ائمه ی معصومین مخصوصا حضرت موسی ابن جعفر (علیه السلام) امام هفتم شیعیان را به عنوان الگوی موفقی در این زمینه معرفی می کند. امام کاظم که در شرایط خاص زندگی خود در موقعیت های خشم آفرین زیادی قرار می گرفتند به جهت کنترل خود در هنگام خشم و زیاد فرو خوردن خشم به مقامی رسیدند که از آن مقام والا به کاظم تعبیر کردند. همین مسئله تکلیف مسلمانان را در مواقع خشم و عصبانیت روشن می کند.

اما به جز دلایل دینی، دلایل علمی هم توصیه به فرو خوردن خشم دارند. کسانی که خشم خود را در هنگام عصبانیت بروز می دهند به خشمگین کردن و عصبانی کردن بیشتر خود در مراتب بعدی و فرسودگی اعصابشان کمک می کنند.قابل توجه است که خشم وقتی ابراز می شود تقویت هم می شود و هر چه مراتب  و عمق ابراز خشم بیشتر شود ،فاصله ی بین خشم ها هم کمتر می شود و خیلی زود از یک فرد آرام ،یک آدم عصبی ساخته می شود. یعنی آستانه ی تحمل او پایین می آید تا جاییکه از هر عمل ناخوشایندی عصبانی خواهد شد.

مادری که صبح سر کودکانش فریاد می زند آن روز را با عصبانیتهای زیادی سپری خواهد کرد و شب هنگام این نتیجه را خواهد گرفت که بچه ها امروز خیلی اذیت کردند.

همسری که از یک اشتباه کلامی همسرش عصبانی می شود و آن را مثلا با توهین یا فریاد ابراز می کند،خیلی زود از رفتار دیگری عصبانی تر خواهد شد و یک دعوای مفصل راه خواهد انداخت.  مثال خشم ،مثال یک جرقه است.

وقتی خشمگین می شوید در وجود شما یک جرقه ایجاد می شود اگر خشم خود را کنترل کنید و صبر و خویشتنداری پیشه کنید این جرقه را از بین خواهید برد اما اگر آن را ابراز کنید که معمولا با فریاد زدن ،توهین کردن ،انتقام گرفتن ،ضرب و شتم و … ابراز می شود ،آن جرقه ی کوچک آتشی شعله ور می شود و قبل از همه خودتان را خواهد سوزاند. 

بنابراین یاد بگیرید و تمرین کنید که وقتی عصبانی و خشمگین هستید هر چه سریعتر به آرام کردن خودتان کمک کنید و با تقویت احساسات مطلوب مثل دوست داشتن ،صبور بودن،به یاد خدا افتادن و… از تقویت خشمتان و ابراز آن بپرهیزید. می توانید بعد از فرو کش کردن خشم از احساس نا مطلوبی که داشتید و دلایل خشمتان به آرامی با طرف مقابل صحبت کنید و به او کمک کنید تا شما را بهتر درک کند و احیانا به پشیمانی از کرده ی غیر منطقی خود برسد.

* ابراز در اینجا به معنای پرخاشگری و خشونت منظور است،نه ابراز از طریق بیان احساسات و اعمال منطقی .