سوگ درمانی:

اصطلاح سوگ احساس ها و رفتارهایی را شامل می گردد که در نتیجه ضایعه فقدان پدید می آید. اگرچه فقدان به مرگ اطلاق می شود، اما سوگ می تواند کنش در مقابل طلاق، قطع عضو، از دست دادن شغل و … نیز باشد.

ناراحتی در مقابل مرگ و ترک عزیزان فرآیندی بهنجار و طبیعی است اما اگر از حد طبیعی خارج شود موجب اختلال می شود. اگر سوگ بصورت حل نشده باقی بماند تسکین و شفای فرد داغدیده با تاخیر مواجه خواهد شد و حتی ممکن است هرگز صورت نگیرد. مشاوره بازتوانی سوگ دیده عبارتست از بکارگیری اصول و فنون مشاوره خاص برای کمک به افراد مصیبت دیده آنی و بدون ریشه عمیق روانی جهت تسهیل ناراحتی حاصله، تا مشکل و ناراحتی ناشی از مصیبت در یک چهارچوب زمانی معقول قرار گرفته و سازگاری فرد با محیط فقدان صورت گیرد و حرکت بسوی زندگی طبیعی و عادی فراهم آید.

علایم سوگ :

1) علایم عاطفی: خشم، احساس گناه، اضطراب، خستگی، کرختی، پریشانی

2) علایم جسمانی: تنگی نفس، ضعف عضلانی، تپش قلب، فشار در قفسه سینه و…

3) علایم شناختی: ناباوری، توهم، احساس حضور متوفی و…

4) علایم رفتاری: اختلال در خواب، حواس پرتی، بیقراری، اختلال اشتها و…
انواع سوگ :

۱) سوگ بهنجار: معمولا ابتدا به صورت حالت شوک بروز می کند که فرد داغدیده دچار احساس گیجی و کرختی می شود به صورتی که قادر به درک آنچه اتفاق افتاده نیست. این حالت می تواند زودگذر باشد سپس گریه و آه کشیدن برای ابراز ناراحتی و رنج بروز می کند ضمن اینکه اشکال در تمرکز, احساس ضعف, کاهش اشتها, اشکال در تنفس و تکلم و کاهش وزن نیز بسیار شایع است.

2) سوگ بیمارگونه: که حدود 6 ماه پس از فقدان ظاهر می شود و علیرغم آگاهی کامل بازمانده میل به انکار فقدان وجود دارد. فرد داغدیده مدام در حال انتظار بازگشت متوفی است و در عین حال از چنین احتمالی نیز بیمناک است این موضوع بیانگر انکار دوسوگرایانه درباره متوفی قبل از فوت است.

3) سوگ افراطی: که در آن فرد به احساس های خرد کننده گرفتار و به رفتارهای ناسازگارانه متوسل میشود. بروز غمگینی بصورت افسردگی و اضطراب به شکل هراس و ترس مرضی حاکی از سوگ افراطی است.

4) سوگ مزمن: که بیش از حد طول می کشد و هرگز به نتیجه رضایت بخش نمی رسد. در این نوع سوگ علیرغم آگاهی فرد نسبت به وضعیت خویشتن، واکنش مزمن ادامه یافته و خود به خود به پایان نمی رسد.

5) سوگ تاخیری: فرد به هنگام مواجهه با فقدان نوعی واکنش عاطفی نشان می دهد ، اما اگر درجه شدت واکنش کمتر از درجه اهمیت فقدان باشد در صورتیکه در آینده با فقدان دیگری مواجه شود نشانه هایی را بروز می دهد که از شدت بیشتری برخوردار است.

6) سوگ پوشیده: فرد نشانه ها و رفتار هایی را تجربه می کند که مشکلاتی را برای آنها ایجاد می کند اما تشخیص نمی دهد که این واکنش ها با موضوع فقدان ارتباط دارد. این نوع سوگ بصورت نشانه های جسمی و رفتارهای غیرعادی و ناسازگارانه بروز می کند.

7) سوگ انتظار: واکنشی که پیش از مرگ متوفی ظاهر می شود. واکنش سوگ قبل از فقدان غیر قابل انتظار است که معمولا با مرگ متوفی خاتمه می یابد. این نوع سوگ برای اطمینان برای اطرافیان در مواجهه با مرگ تدریجی ظاهر می شود.